ปันธรรม: 28 กันยายน 2566 มุ่งร้ายเขา บาปนั้นย่อมเข้าตัว

อปฺปทุฏฺฐสฺส นรสฺส ทุสฺสติ
สุทฺธสฺส โปสสฺส อนงฺคณสฺส
ตเมว พาลํ ปจฺเจติ ปาปํ
สุขุโม รโช ปฏิวาตํว ขิตฺโต

ผู้ใดประทุษร้ายต่อนรชนผู้ไม่ประทุษร้าย ผู้บริสุทธิ์ ไม่มีกิเลสดุจเนิน
บาปย่อมกลับถึงผู้นั้นซึ่งเป็นคนพาลนั่นเอง
เหมือนธุลีอันละเอียดที่เขาซัดทวนลมไปฉะนั้น
(ขว้างฝุ่นทวนลม)

ที่มา:
พระไตรปิฎกเล่มที่ 25 พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ 17
ขุททกนิกาย คาถาธรรมบท ปาปวรรคที่ 9 เรื่อง นายพรานสุนัขชื่อโกกะ
https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=19&p=9

พุทธพจน์นี้ มาจากเรื่องของ นายพรานสุนัขชื่อโกกะกับพระภิกษุรูปหนึ่ง

วันหนึ่ง นายพรานสุนัข ชื่อ โกกะ
ถือธนูพร้อมฝูงสุนัขออกไปป่า
พบกับภิกษุกำลังบิณฑบาตอยู่ระหว่างทาง
เห็นแล้วรู้สึกโกรธ และคิดว่า
“วันนี้เจอคนกาลกิณี เราน่าจะไม่ได้อะไรจากป่าเลย”
คิดเช่นนั้นก็เดินหลีกไป

ปรากฏว่าวันนั้น นายพรานก็ล่าอะไรในป่าไม่ได้เลยจริง ๆ
เมื่อเดินออกจากป่า นายพรานบังเอิญได้พบกับภิกษุรูปเดิมอีกครั้ง
จึงนึกโกรธโทษว่า
“วันนี้ไม่ได้อะไรจากป่า เพราะเจอคนกาลกิณีนี่
เราจะให้ฝูงสุนัขไปรุมกัดพระรูปนั้นเสีย”

แล้วให้สัญญาณปล่อยสุนัขทั้งหมดวิ่งตรงไปที่พระภิกษุ
พระภิกษุรีบปีนต้นไม้หนี ฝูงสุนัขก็พากันล้อมต้นไม้นั้น

แต่ถึงแม้จะอยู่บนต้นไม้
นายพรานก็ยังใช้ปลายลูกศรแทงไปที่เท้าทั้งสองข้างของพระภิกษุ
ไม่ว่าพระภิกษุจะอ้อนวอนพรานอย่างไรก็ไม่ยอมหยุด

พระภิกษุเกิดความทุกข์ทรมานมาก
พยายามหลบหลีกจนจีจรหลุด
จีวรนั้นหล่นลงมาคลุมร่างนายพรานโกกะตั้งแต่หัวจรดเท้า
ฝูงสุนัขเข้าใจผิดคิดว่าพระภิกษุตกลงมาจากต้นไม้แล้ว
จึงกรูเข้าไปใต้จีวร และกัดกินนายพรานโกกะจนเหลือแต่กระดูก

เมื่อสุนัขออกมานอกจีวร
พระภิกษุที่ยังอยู่บนต้นไม้ หักกิ่งไม้แห้งขว้างสุนัขเหล่านั้น
สุนัขเห็นพระภิกษุจึงรู้ว่า ได้กัดกินเจ้าของตัวเอง จึงหนีเข้าป่า

พระภิกษุ ถึงแม้จะถูกประทุษร้าย จนเท้าทั้งสองข้างได้รับบาดเจ็บ
แต่ก็ไม่ได้มีความคิดถือโทษโกรธแค้นต่อนายพรานโกกะ
เพียงแต่เกิดความสงสัยขึ้นว่า
การที่จีวรของตนเป็นเหตุให้พรานสิ้นชีวิตนั้น ตนเองจะผิดศีลหรือไม่

เมื่อได้เฝ้าพระพุทธเจ้า พระภิกษุจึงกราบทูลเรื่องราวนั้นตั้งแต่ต้นแล้วทูลถาม
พระพุทธองค์ ตรัสตอบว่า

“ภิกษุ ศีลของเธอไม่ด่างพร้อย
สมณภาพ (ความเป็นสมณะ) ของเธอยังมีอยู่
เขาประทุษร้ายต่อเธอผู้ไม่ประทุษร้าย จึงถึงความพินาศ”

และทรงเล่าเรื่องในอดีตชาติของนายพรานโกกะ
ที่เคยประทุษร้ายผู้อื่นเช่นกันว่า

ชาติก่อนนายพรานเป็นหมอรักษาโรค
แต่ไม่มีงานทำจนเกิดความหิว
เมื่อเห็นเด็ก ๆ ในหมู่บ้านจำนวนมาก
จึงคิดว่าจะให้งูกัดเด็กแล้วรักษา จะได้มีเงินไปซื้ออาหารกิน

เมื่อคิดดังนั้น จึงนำงูมาใส่ในโพรงไม้
แล้วหลอกเด็กว่า ภายในโพรงไม้เป็นลูกนกสาลิกา

เด็กคนหนึ่งหลงเชื่อ ยื่นมือเข้าไปหวังจะคว้าจับนกสาลิกาได้เต็มมือ
ภายในโพรงไม้ งูกำลังชูคออยู่ เด็กจึงจับไปที่คอของงูพอดี
เด็กน้อยกำแน่นแล้วดึงออกมาจากโพรงไม้
พอรู้ว่าเป็นงูจึงสลัดออกจากมือ
งูถูกเหวี่ยงหล่นไปที่ศีรษะของหมอ จึงรัดก้านคอและกัดหมอเสียชีวิต

เมื่อเล่าเรื่องในอดีตกาลนี้จบ
พระพุทธองค์จึงแสดงธรรมข้างต้น
ภิกษุรูปนั้นเมื่อฟังธรรมแล้วก็บรรลุพระอรหัตผล

#มุ่งร้ายเขา #บาปนั้นย่อมเข้าตัว #พุทธศาสนสุภาษิต #พระไตรปิฎก #นายพรานสุนัขชื่อโกกะ #โกกะ #ปันธรรม #บ้านไอศูรย์